Zaman zaman aldığı ilginç kararlarla gündem olan Çin, yine benzer bir gelişme ile gündemde. Hükümet, bu kez de “halkın ruhuna zarar veren” kıyafetler giyilmesi ve makaleler yazılmasını yasaklayan bir yasa tasarısı üzerinde çalışmaya başladı. İşin garip tarafı şu; halkın ruhuna zarar veren kıyafet ve makalelerin ne olduğunu kimse bilmiyor. Hal böyle olunca yeni yasa tasarısı, ülkede tartışmalar yaşanmasına yol açtı.
Kısmi komünizm ile yönetilen Çin’de yaşam, diğer ülkelere kıyasla biraz farklı. Devlet, aklınıza gelecek her alanda kendi varlığını hissettiriyor. Ancak son yasa tasarısı, geçmişte yaşananların bir adım ötesine geçilmesine yol açacak gibi görünüyor. Çinli uzmanlar, yasa tasarısının insan hakları ihlali ile sonuçlanabileceği üzerinde hemfikirler. Çin kamuoyu ise bu yasanın “aşırıya kaçma” ile sonuçlanacağını düşünüyor.
Yasa tasarısı tam olarak neyi içeriyor?
Çin hükümetinin yasa tasarısına göre bir birey “Çin ulusunun ruhunu baltalayacak veya duygularını incitecek” kıyafet giyer, semboller takar, konuşma yapar ya da makale yazarsa büyük cezalarla karşılaşacak. Hatta sadece kıyafet giyenler değil, Çin’e zarar verecek kıyafet giymeye teşvik edecek kişiler de 15 güne kadar gözaltına alınabilecekler. Üstelik bu bireyler için 600 doların üzerinde cezalar gündemde.
“Çin ulusunun ruhunu baltalayacak veya duygularını incitecek kıyafet” ne demek?
İşte yasa tasarısının tartışılmasının nedeni de tam olarak bu. Hükümet dışında kimse, ne tür kıyafetlerin Çin ulusunun ruhunu baltalayacağını ve duygularını inciteceğini tam olarak bilmiyor.
Kıyafet tartışmalarıyla ilgili bazı örnekler bulunuyor
Çin’de halkı incitecek kıyafetlerin ne olduğu tam olarak anlaşılamamış olsa da geçmişte bu konuyla ilgili bazı örnekler yaşandı. Geçtiğimiz yıl yaşanan bir olayda bir kadın, daha çok Japon kültürü ile eşleştirilen kimono giydiği için gözaltına alındı. Yetkililer, bu kadını “halkı provoke etmek” suçuyla yargıladılar. Daha geçtiğimiz ay ise Chang Hui-mei isimli Tayvanlı şarkıcının Pekin’deki konserine gökkuşağı renkli kıyafetler giyerek gelen bazı kişiler içeri alınmamıştı.
Çinliler ne düşünüyor?
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan isimlerden biri, Çin Siyaset Bilimi ve Hukuk Üniversitesi’nden Profesör Zhao Hong oldu. Konuyla ilgili bir yazı yayımlayan bilim insanı, “Eğer bir kolluk kuvvetinin Çin’in ‘ruhuna verilen zarara’ dahil kanunun ötesine geçecek kişisel yorumu söz konusu olursa ne olacak?” şeklinde önemli bir çıkışta bulundu. Hukuk uzmanlarına göre hükümetin ulusa zarar verecek kıyafetleri tek tek açıklaması gerekiyor.
Çin’in yerel sosyal medyası Weibo’da da konuşulan tek mesele bu olmuş durumda. Ülkenin bilindik fenomenlerinden Wang Wusi’nin “Demek kimono giyilmesi Çin halkını üzecek, Japon yemeği yenilmesi ruhunu tehlikeye atacak, öyle mi? Çin ulusu ne zaman bu kadar kırılgan hale geldi?” ifadeleriyle eleştirdiği tasarı ile ilgili yapılan paylaşımlarda, böylesi bir durumda takım elbise ve kravat gibi giysilerin de yasaklanabileceği konuşuluyor. Çin’in bu meseleyi nasıl çözeceği merak konusu…
